Lees hieronder een verslag van Thijs Middeldorp over de Waterige Werkweek die de Ambassade van de Noordzee organiseerde van 22 – 26 mei 2023 in het kader van het onderzoek voor de Atlas: Onzichtbaar Zeeland. De Atlas Onzichtbaar Zeeland wordt gemaakt op basis van veldwerk en andere onderzoeksvormen en in samenwerking met diverse Zeeuwse partners, experts, belangengroepen en ervaringsdeskundigen. In gesprek met al deze actoren komen nieuwe perspectieven bovendrijven die ruimte creëren voor gesprek en dialoog. Met de Atlas willen we het gesprek ook politiek maken: wat zijn de (onzichtbare) belangen, en waar botsen deze, of vallen ze juist samen?
Verslag in vogelvlucht
We hadden een prachtige, informatieve en inspirerende werkweek voor ons project Atlas: Onzichtbaar Zeeland. Een verslag in vogelvlucht: op dinsdag 23 mei met het ceremonieel weven van verschillende belangen van actoren die een relatie hebben met de duinen, een oefening georganiseerd door Studio Inscape. We kregen enig zicht op de manier waarop diverse soorten leven zich op en rond de duinen verhouden, hoe het ‘wandelen’ van een duin wordt beperkt door menselijk gedrag, hoe chaotisch en opportunistisch die processen kunnen zijn. Komende tijd evalueren we de oefening van Studio Inscape en kijken we waar ruimte ligt voor verbetering. Ook onderzoeken we met kunstenaar Marinus van Dijke hoe het landschap eruit zal zien als de duinen het voor het zeggen hebben.
palingvakbond
Woensdag spraken we met een groepje geïnteresseerde experts bij het gemaal van Flaauwers Haven, waar ook een vispassage zit. Na een uitgebreide rondleiding door Martijn Schiphouwer van RAVON reden we in colonne naar onze werkplek in Ellemeet. Daar hebben we samen de eerste contouren van een palingvakbond geschetst. Het idee voor de vakbond werken we deze zomer verder uit. Ook leggen we de basis voor een kinderverhaal over de reis van de paling en het verhaal dat de paling mensen vertelt.
Zeeland in de ‘Gouden Eeuw’
Donderdag dobberden we tussen de containerschepen voor Fort Rammekens, een symbolisch beginpunt van de Driehoekshandel die de basis vormde van Zeeland in de ‘Gouden Eeuw’ en waar de schepen vertrokken om in totaal ca. 300.000 tot slaaf gemaakten te verhandelen. Komende periode duiken we dieper in de sporen die het heden en het verleden met elkaar verbinden. We gaan onder meer in gesprek met historicus Dew Baboeram (auteur van ‘Decolonizing the mind’) en schetsen zeven generaties schepen en de vracht die zij vervoerden sinds de driehoekshandel tot vandaag. Diezelfde avond bezochten we nogmaals de vispassage op Schouwen-Duiveland, waar we mochten meekijken met de glasaal monitoring die met grote regelmaat door vrijwilligers van RAVON wordt gedaan.
Bruinvis
Vrijdag was het tijd voor de bruinvis. Met uitzicht op zwemmende bruinvissen spraken we met Frank Zanderink van Stichting Rugvin over het geweld dat deze walvisachtigen in de Oosterschelde ervaren door menselijke activiteit. Komende periode duiken we dieper in wat de bruinvis ervaart door gebrek aan voedsel en geluidsoverlast. Met een forensisch onderzoeker bespreken we autopsies van aangespoelde bruinvissen en brengen we de rol van de mens in het lichaam in kaart.
Dit is een deel van de verhalen die Zeeland maken, en het zijn perspectieven die vaak ondervertegenwoordigd zijn in het (politieke / beleidsmatige) denken over Zeeland. Nederland en zeker ook Zeeland staat voor diverse grote uitdagingen, en dat roept ook grote vragen op. Bijvoorbeeld: hoe kunnen we ons opnieuw verbinden met de verhalen die onderdeel zijn van de Zeeuwse identiteit? Hoe genezen we de scheur tussen onze economische orde en de zelfbeschikking en recht op een gezond leven van mensen en niet-mensen? Hoe gaat een landschap dat van nature hoort te overstromen om met zeespiegelstijging, bodemdaling en extreem weer? Wij hebben de antwoorden (nog) niet, maar daarom maken wij deze publicatie: om samen met anderen te zoeken, en daarmee ruimte te maken voor gesprek, gezamenlijk denkwerk, twijfel, statements en acties.
Wat volgt?
We zijn nu druk bezig met het verwerken van alle informatie en inspiratie uit de werkweek, en de concrete stappen die daaruit zijn gekomen. Deze zomer doen we verder onderzoek en beginnen we met het maken van de verschillende kaarten die we voor ons zien. Eind van dit jaar hopen we de ‘Atlas Onzichtbaar Zeeland’ te publiceren.
