Van ‘terra incognita’ in oude atlassen vol zeemonsters en andere mythische figuren tot strak verkavelde functionele kaarten anno nu waarin de Noordzee een industriegebied is: Hoe heeft het zo ver kunnen komen? Het frappante is dat delen van de Noordzee nog steeds een terra incognita zijn, waarvan we niet precies weten welke functie het gebied heeft en welke soorten en leefgebieden hier voorkomen. Pas als er windmolens of boorplatforms worden gebouwd doet men voorafgaand zeer specifiek onderzoek. Als ruimtelijk ontwerpers bij MUST heeft Sebastian van Berkel ervaring met het verbeelden van ruimte (verleden, heden, toekomst) in kaarten of platte tekeningen. Als ontwerpers gebruik je dagelijks deze tweedimensiale vormen om je ideeën over te brengen. Ze belanden in boekjes, op posters of in een tentoonstelling. Ook de Noordzee en Waddenzee hebben wij uitvoerig gekarteerd en verbeeld voor visiedocumenten als de Gebiedsagenda Noordzee 2050 (incl. panorama) en de Agenda Wadden 2050. Met onze tekeningen en kaarten hebben wij het polderen over de zee gefaciliteerd en de technocratische blik verder versterkt. Waar wij steeds vaker tegenaan lopen in onze ontwerpen — en met name in onze kaarten — is de vraag hoe je dynamiek, multi-interpretabele ruimtes, tijd en meerstemmigheid vangt. De opzet van de legenda van een visiekaart voor een ontwerp is sinds de Tweede Wereldoorlog nagenoeg onveranderd: een statische weergave van functies. Ook het ontwerpen gaat vaak met deze bril op. En als we de zee in beeld willen brengen is het een valkuil om de opzet van de legenda zoals we deze op land gebruiken naar zee te exporteren. Binnen een opdracht voor een toekomstvisie is doorgaans weinig tijd en budget gereserveerd, laat staan urgentie, om kritisch te kijken naar de cartografische representatie en de doorontwikkeling van de legenda. Wij willen het ontwerpend onderzoek aangrijpen om dit te doen aan de hand van het verkennen van de vier typen grenzen. Kennisontwikkeling op dit vlak is noodzakelijk om de ruimtelijk ontwerper of cartograaf niet het deel van het probleem te laten zijn. Wij denken ook dat deze kennis van nut kan zijn (en het spiegelen aan anderen) voor opgaven op land. De roep om meervoudig ruimtegebruik in een land waar iedere m2 al meerdere betekenissen heeft, vraagt om het doorontwikkelen van de legenda.
