Whose Ocean?!

EXPLORING OCEAN STEWARDSHIP THROUGH AN INTERNATIONAL ASSEMBLY#

De oceaan is van levensbelang voor het leven op Aarde en het klimaat, toch wordt haar stem zelden gehoord in het recht en politieke besluitvorming. Het is volkomen onduidelijk wie er bedoeld wordt als instanties als de VN spreken van ‘onze oceanen’. Behoort de oceaan toe aan de gehele mensheid, of aan staten? Is de oceaan van zichzelf, of van de organismen die in de oceaan leven? De oceaan staat onder druk door opwarming van de aarde en ook door bedrijven en staten die voor de oceaan schadelijke activiteiten (willen) ontplooien. Tegelijkertijd is het onduidelijk wie aanspraak mag maken op de oceaan en wie haar mag vertegenwoordigen in de internationale politiek en recht.

Het onderzoek

De universiteit Utrecht doet onderzoek naar deze vraag met een team van wetenschappers uit verschillende disciplines: oceanografen, geografen, juristen en geesteswetenschappers. Daarnaast nodigden de Ambassade van de Noordzee en Casco Art een team van kunstenaars en ontwerpers uit. Zij zijn binnen het kader van dit onderzoek vrij om hun eigen onderzoek en deelvragen te formuleren. De kunstenaars en ontwerpers werken samen met en parallel aan de wetenschappers en gebruiken hun eigen methodes en vormen van output. Deze multidisciplinaire aanpak is van groot belang bij een vraag als deze. Want als het gaat om vragen rond representatie is er altijd een esthetische en ruimtelijke dimensie die aandacht verdienen. Het begrip ‘representatie’ betekent politieke en juridische vertegenwoordiging, maar ook de wijze waarop iets of iemand verbeeld wordt. En deze beide definities zijn even belangrijk. Want hoe breng je zoiets immens als een oceaan in beeld? Hoe luister je naar haar belang? De ruimtelijke dimensie is natuurlijk net zo belangrijk. Want wie heeft er toegang tot een ruimte waar over het lot van de oceanen beslist wordt? Wie mag er spreken en wie is toehoorder?

De Assembly

Dit onderzoek culmineert in een Assembly op 30 januari 2025, waarin de vraag centraal staat hoe de stem van een meer-dan-menselijke entiteit als de oceaan kan worden gehoord, verwoord en versterkt in een context van (internationale) beleidsontwikkeling en bescherming van de oceaan. Met deze Assembly bouwen we voort op veel recente ontwikkelingen rond rechten voor natuur (bijv. de Lagune Mar Menor in Spanje) en opkomende crisis/stress in oceaanecosystemen. Het bouwt verder op (eeuwenoude) debatten en praktijken rond de oceaan als ‘blue commons’ en plaatst deze debatten en praktijken in een niet-antropocentrisch perspectief. Voor het vormgeven van deze Assembly kunnen we ook uit onze ervaringen putten van de Moot Court in het Vredespaleis in oktober 2022.

Tijdens de Assembly zal ook een handvest gepresenteerd worden voor hoe de oceaan het beste kan worden gerepresenteerd in internationale wetgeving en diplomatie.

Team

Het Whose Ocean team bestaat uit een team van wetenschappers onder leiding van prof. dr. Erik van Sebille. Daarnaast hebben de Ambassade van de Noordzee en Casco Art Institute: Working for the Commons een team van kunstenaars en ontwerpers uitgenodigd voor de vormgeving van de Assembly: kostuumontwerpster Carly Everaert, beeldend kunstenaar Daan ’t Sas en grafisch ontwerper Corine Datema. Daarnaast nemen ook drie kunstenaars deel aan het onderzoek: Sheng-Wen Lo, Xandra van der Eijk en Müge Yilmaz. De werken die voortkomen uit hun onderzoek worden onderdeel van de Assembly.