Van 9 juli tot en met 27 november 2022 presenteerde Thijs de Zeeuw in ARCAM de uitkomsten van zijn speculatief onderzoek naar de representatie van de paling in Amsterdam in een maquette, als onderdeel van de tentoonstelling De vloeibare bouwsteen – ontwerpen met water in Amsterdam.
Het ontwerp voor het Palingpark Amsterdam bestaat uit een aantal voorstellen die samen de kom in het Oosterdok achter ARCAM maken tot een (onder)waterpark. De voorstellen komen voort uit experimenten en bevindingen, literatuuronderzoek en gesprekken met experts. De ingrepen maken de zoektocht naar een meersoortige samenleving zichtbaar.
Biodiversiteit
Allereerst biedt het ontwerp mogelijkheden die de biodiversiteit en biomassa vergroten. Zo is er variatie in diepte aangebracht met een ‘deep ecology trog’ waarin met schanskorven de hoogteverschillen worden opgevangen en veel schuilruimte wordt toegevoegd. Deze ‘trog’ biedt volledige duisternis op 12 meter diepte en zorgt dat water onderin sterker kan afkoelen waardoor diversiteit in temperatuur en zuurstofgehalte ontstaat. Ook wordt onderin het zoutgehalte hoger omdat het zwaardere water naar de bodem zakt. Delen van de kom worden juist ondieper waardoor meer licht op de bodem valt en waterplanten zich kunnen vestigen. Een deel wordt tegen wind beschermd zodat ook de meer kwetsbare planten hier een kans krijgen.
Om het park vrij te houden van drijvend en zwevend afval is er een bellenscherm dat afval afvangt. Bijkomend effect is dat het scherm omgevingsgeluid absorbeert waardoor ook stilte wordt gecreëerd in het park. Het park is aan de rand ondieper waardoor hard en hoog geluid ook enigszins wordt gedempt. Tot slot is er een ‘stiltekamer’ in het park, een ruimte omzoomd met riet waardoor extra herrie wordt gefilterd.
Ontmoetingsplek
Het Palingpark moedigt mensen aan om dichter bij het water te krijgen. Zo is er een strandje waar je als mens het water in kunt en als amfibie er weer uit. Een andere manier om dichter bij het water te komen is het ‘Jezuspad’, een pad vlak onder het wateroppervlak, onzichtbaar vanaf de kade maar toegankelijk met laarzen of op blote voeten. Voor de echte waterratten is er de snorkelroute waardoor je in het water het perspectief van de waterbewoners kunt ervaren.
Tot slot zijn er nog enkele voorstellen die het waterleven toegankelijker maken. Er is een glazen vloer waardoor je kunt zien wat er zich onderwater afspeelt en een marmeren trap waar, door de witte ondergrond, vissen, kreeften en krabben plotseling zichtbaar worden.
Ook zijn er op enkele plekken lampen geplaatst onderwater, zodat ook ’s nachts het leven zichtbaar wordt voor de mens.
