Kan een natuurgebied een rechtspersoon zijn? Dat klinkt misschien gek, maar „eigenlijk is het logisch”.
Op 20 mei verscheen een artikel van Sjoerd de Jong in NRC over rechten voor natuur.
‘‘Binnenkort is het binnenmeer Mar Menor (‘de kleine zee’) een rechtspersoon. Een juridische entiteit die rechten heeft en in rechtszaken en andere procedures kan worden vertegenwoordigd als partij, met eigen rechten. Het Spaanse parlement besloot daartoe na een wetgevingsinitiatief dat meer dan 640.000 handtekeningen kreeg van burgers die zich zorgen maakten om de ernstige vervuiling van het natuurgebied. De bijzondere status van het gebied moet nu in een wet worden geregeld.
Het is voor zover bekend de eerste keer in Europa dat een ecosysteem zulke afdwingbare rechten krijgt. Dat is een sterkere positie dan die van een gebied met ‘alleen’ de status van beschermde natuur, nationaal park of Unesco-erfgoed.
Het lijkt misschien vreemd om over een lagune te spreken als een handelend subject. Bij dieren – met name grotere zoogdieren die verwant zijn aan mensen – kun je het je nog voorstellen, maar bij een rivier of berg? Toch is het erkennen van persoonsrechten van natuurgebieden een mondiale trend, die nu ook Europa heeft bereikt.
„Eigenlijk is het logisch wat Spanje nu doet”, zegt Tineke Lambooy, hoogleraar ondernemingsrecht en onderzoeker van ‘rechten van natuur’. „Zulke gebieden praten niet mee aan de tafels waar over hen beslist wordt.”