Wanneer een rups knaagt aan een blad mengt zijn gekauw de enzymen aan de buitenkant met de vetten aan de binnenkant van het blad. De lange vetketens worden door de enzymen in kleinere ketens geknipt en worden vluchtig, ze vervliegen en zijn te ruiken voor organismen met een neus. Bijvoorbeeld de mens. Maar ook de sluipwesp ruikt deze zogenaamde green leaf volatiles. De sluipwesp weet zo waar ze moet zijn om haar eitjes te leggen. In de rups. De plant lokt met zijn vluchtige stoffen wespen die hem bevrijden van de hongerige rups. Als je een blad tussen je vingers fijnwrijft gebeurt er hetzelfde je mengt de enzymen met de vetten. Wanneer je je ogen sluit en denkt aan een benzinepomp dan verandert de geur van gras in die van benzine. Hexenol en hexaan verschillen niet veel van elkaar. Ook in benzine ruiken we resten van planten; zeeplanten uit het mesozoïcum. Om te zeggen dat het een roep om hulp is gaat misschien wat ver maar het is op zijn minst interessant om te beseffen dat wanneer we tanken, we met ons neus contact maken met planten die 180 miljoen jaar geleden leefden.
Op het eerste gezicht is vrijplaats Ruigoord een groene oase en de haven waar het aan grenst alleen een industriegebied. Maar deze scheiding is niet zo scherp als het lijkt. Amsterdam is een havenstad. De stad staat steeds in directe verbinding met de Noordzee en via de Noordzee met de wereld. Specifiek de wereld van (fossiele) industrie, handel en extractivisme. Maar onder water in het Noordzeekanaal leeft van alles. Zelfs op de schepen die kolen en olie vervoeren en die zo luidruchtig in de haven liggen te ronken zit leven. Zo’n schip is een drijvend rif, een oesterbank die de hele wereld over vaart. In deze tijd waarin de invloed van mensen over de hele wereld zichtbaar is en een begrip als ‘ongerepte natuur’ tot het verleden lijkt te behoren moeten we oefenen om toch verbinding te zoeken met onze stedelijke en industriële omgeving. Dit is niet per se een oproep voor het waarderen of goedpraten van industriële activiteiten. Belangrijker is het besef dat ook de stedelijke mens deel is van een ecosysteem. Hoe vuil en lawaaiig ook, toch moet de stedelijke mens zich oefenen een ecologische relatie aan te gaan met dit landschap. Zo maken we ruimte voor leven in dit ogenschijnlijk levenloze, industriële landschap. Het bovenstaande verhaal over cis-3-hexanol is een goed voorbeeld van het soort verhalen dat we willen vertellen. In de haven zijn er allerlei niet-menselijke stemmen van bijvoorbeeld planten en waterdieren. Met ons werk willen we de bezoeker gevoelig maken voor deze stemmen. En in eerste instantie het begrip van wat een stem kan zijn oprekken. Het veldwerkstation is vanaf 21 juni 2023 op Ruigoord te bezoeken.
