Van 9 juli tot en met 27 november 2022 is in Arcam een maquette van het Palingpark Oosterdok te zien als onderdeel van de tentoonstelling Vloeibare bouwstenen – ontwerpen met water in Amsterdam.
Het Amsterdamse watersysteem regelt waterpeil en -kwaliteit in één van de meest dichtbevolkte gebieden van Nederland. Door de behoefte aan meer woningen en door klimaatverandering zal het systeem in de toekomst eerder zwaarder dan minder zwaar worden belast. Daarmee bevindt het netwerk van dijken, gemalen, sluizen en stuwen zich momenteel op de toppen van zijn capaciteit. Dat betekent dat er in de toekomst keuzes zullen moeten worden gemaakt, maar het biedt ook kansen voor nieuwe manieren om met water om te gaan.
Welke keuzes hebben we? En wat betekent dat voor de leefbaarheid van de stad? Hoe kunnen we ontwerpen mét het water? In de doe-tentoonstelling Vloeibare bouwsteen – Ontwerpen met water in Amsterdam draai je als bezoeker zelf aan die keuzeknoppen en ontdek je de effecten van die keuzes op je woonomgeving. Zo ervaar je dat water letterlijk een vloeibare bouwsteen is voor een klimaatbestendige stad.
Palingpark Oosterdok
In de tentoonstelling Vloeibare bouwsteen presenteert landschapsarchitect Thijs de Zeeuw zijn speculatief onderzoek naar een palingpark. Thijs bekijkt de stad vanuit andere dan menselijke perspectieven. Zo maakte hij een ontwerp voor het Oosterdok, waarin de barrière tussen land en water verdwijnt. Door het boven- en onderwaterlandschap als een geheel te ontwerpen, worden alle gebruikers uitgenodigd dit onbekende deel van de stad te ontdekken.
Het palingpark is een ontmoetingsplek voor mensen en dier. Hoe ontwerp je voor meer dan alleen mensen? Thijs onderzoekt hoe de wensen van niet-mensen meegenomen kunnen worden in ruimtelijk ontwerp. In het Oosterdok wordt daarom geëxperimenteerd met interventies om onderwaterfauna een stem te geven. Hoe kunnen we ecologische diversiteit stimuleren door, op basis van communicatie met de onderwaterbewoners, het onderwaterlandschap anders in te richten? Thijs plaatste kubuswoningen voor jongvolwassen vissen en maakte een stilteplek waar een waterbewoner zich aan de herrie van scheepvaartverkeer kan onttrekken. Het onderzoek van Thijs maakt deel uit van de meerjarige casus Stem voor de paling.